Kod Adı Kredi Kartı: Önce Özgürlük Sonra Esaret

Areda Piar araştırma şirketi, Türkiye genelinde bin 100 kişinin katıldığı Kredi Kartı Kullanımı Araştırması’nda, katılımcıların yüzde 80’inden fazlasının aktif bir şekilde kredi kartı kullandığı sonucuna ulaştı. Kredi kartı kullanıcılarının yüzde 77,1’i kullanım sebebini bir ‘zorunluluk’ olarak görürken ve yüzde 39,6’sı da kredi kartı kullanmayı ‘Önce özgürlük sonra esaret’ şeklinde tanımlıyor. Nakit avans tercih edenlerin yüzde 82,8’sinin bu sistemi ‘sihirli bir cüzdan’ olarak yorumlaması ise oldukça dikkat çekici.

Areda Piar, bireylerin kredi kartı kullanım alışkanlıklarını, kredi kartına yüklemiş oldukları anlamları, hangi sektör için yoğunlukla tercih ettikleri gibi pek çok konuyu da sorguluyor. İşte araştırma sonuçları…

Farklı Kampanyalar için Birden Fazla Kredi Kartı Kullanıyor

‘’Kredi kartı kullanıyor musunuz?’’ sorusuna katılımcıların yüzde 29,9’u “çoğunlukla kullanıyorum” cevabını verirken; yüzde 24’ü bazen; yüzde 14,7’si nadiren ve yüzde 14,6’sı sıklıkla kullandığını belirtiyor. Yüzde 16,8’i ise asla kredi kartı kullanmadığını söylüyor.

Kredi kartı kullanımı yaygınlaştıkça zaman zaman birden fazla kart kullanma eğilimleri de ortaya çıkıyor. Araştırmaya göre tüketicilerin yüzde 39,6’sı iki veya üç kart kullandığını; yüzde 7,6’sı dört veya daha fazla kredi kullandığını ifade ediyor. Sadece bir tane kredi kullananların oranı ise yüzde 52,7.

Peki, neden birden fazla kredi kartı kullanılıyor?

Tüketicilere birden fazla kredi kartını neden kullandıklarına dair yöneltilen soruya göre, yüzde 54,2’si farklı kampanyalardan yararlanmak için cevabını verirken; yüzde 29,9’u diğer kartlarının kısıtlı limitleri dolduğu için böyle bir yola başvurduklarını söylüyor. Ayrıca yüzde 15,9’u daha fazla nakit avans kullanabilmek için birden fazla kredi kartı kullandığını ifade ediyor.

Kredi kartı kullanıcılarının yüzde 77,1’i kredi kartı kullanım sebebini bir zorunluluk olarak görüyor. Yüzde 15,5’i finansal bir alışkanlık haline dönüştüğünden bahsederken yüzde 7,4 kişisel zevki için kredi kartı kullandığını belirtiyor.

Özgürlük mü, Esaret mi?

Areda Piar, kredi kartını yalnızca bir finansal araç olarak araştırmıyor; aynı zamanda kişilerin bu finansal araçla olan ilişkisini de sorguluyor. Araştırmada ‘’Kredi kartı kullanmak size hangi duyguyu hissettiriyor?’’ sorusuna katılımcıların yüzde 39,6’sı “önce özgürlük sonra esaret” cevabını veriyor. Ayrıca yüzde 34,5’i kredi kartı kullanımını bir “özgürlük” aracı olarak görürken, yüzde 25,9’u ise kendisinde oluşturduğu duyguyu “esaret” olarak tanımlıyor.

Kredi kartı kullanımındaki önemli unsurlardan biri de kartların taksit seçeneklerinin bulunması. Peki, kredi kartı ile taksitli alışveriş enflasyona karşı bizi koruyor mu? Bu soruya katılımcıların yüzde 58,9’u “Evet” cevabını verirken, yüzde 41,1’i “Hayır” diyerek enflasyona karşı korumadığını ifade ediyor.

Ödeme imkanlarının farklılaşması, kampanyalar, kart limitleri vs. ödeme alışkanlıklarını da etkiliyor. Katılımcıların yüzde 46,4’ü kredi kartı ödeme dönemi geldiğinde kart borcunun tamamını ödediğini ifade ederken, yüzde 30,9’u asgari ödeme tutarını ödediğini ve yüzde 22,7’sinin ise asgari ödeme tutarının altında kalan bir payı öncelikle ödediğini belirtiyor.

Kredi Kartı Kullanımının En Yaygın Olduğu Sektörler: Marketler ve Alışveriş Merkezleri

Kredi kartının en yaygın olduğu sektörün yüzde 68 ile market ve alışveriş merkezleri olduğu görülüyor. Market ve alışveriş merkezlerini yüzde 36,8 ile giyim ve aksesuar sektörü; yüzde 31 ile benzin ve yakıt istasyonları; yüzde 15,6 ile eğitim / kırtasiye ve ofis malzemeleri ve yüzde 14,9 ile elektrik / elektronik / eşya ve bilgisayarlar takip ediyor.

Şifreli Kart Dönemi Bitiyor mu?

Kredi kartı kullanımı pratik hayatta pek çok avantaj sağlarken beraberinde getirdiği çeşitli risk faktörleri de mevcut. Bunlardan biri ise güvenlik konusu. Bu sebeple bankalar, güvenliği sağlamak için kredi kartlarına şifreleme sistemi getiriyor. Araştırmada ‘’Kredi kartı şifrenizi başkası (Eş / Çocuk / Kardeş / Anne / Baba) ile paylaşıyor musunuz?’’ sorusuna katılımcıların yüzde 51,8’i “evet” yanıtını verirken, yüzde 48,2’si “hayır” diyor.

Yeni teknoloji imkanlarıyla birlikte şifreli kart kullanımı ise yerini temassız kart kullanımına bırakacağa benziyor. Kredi kartı kullanıcılarının yüzde 66,1’i temassız işlem seçeneğini aktif bir şekilde kullandığını belirtiyor. Hala kredi kartını şifreli kullanmayı tercih edenler ise yüzde 33,9.

Nakit Avans; Sihirli Bir Cüzdan veya Bir Süper Güç

Faizlerin düşük seyrettiği dönemlerde farklı finansal araçlara yatırım yapmak için cazip olan nakit avans sistemi, bugün artan harcamaları finanse etmenin alternatif aracı olmuş durumda. Katılımcıların yüzde 49,8’i nakit avansı aktif bir şekilde kullandığını ifade ederken yüzde 33,7’si bu seçeneği kullanmadığını söylüyor. Kart kullanıcılarının yüzde 13,2’si nadiren / acil durumlar için avans kullandığını belirtirken yüzde 2,2’si sadece seyahatlerinde nakit avans kullandığını; yüzde 1,1’i ise döviz / altın / hisse senedi işlemleri için nakit avans kullandığını ifade ediyor. Nakit avansı tercih edenlerin yüzde 82,8’i bu sistemi “sihirli bir cüzdan” olarak görüyor. Yüzde 17,2’si ise nakit avansın kendisinde oluşturduğu hissi; “süper güçlerimden biri gibi hissettiriyor” şeklinde tarif ediyor.

Hızlı ve Kolay Alışveriş için Kredi Kartı

Bugün e-ticaretin, çevrimiçi ticaretin, online ticaretin bu denli yaygınlaşmasında internet üzerinden gerçekleşmesinin, elektronik ödeme sistemlerinin yaygınlaşmasının, geniş bir ürün yelpazesinin, küresel erişimin, kampanya ve indirimlerin, tekrarlanan alışveriş deneyimlerinin büyük payı var. Online alışverişte de kredi kartı kullanımı giderek yaygınlaşırken tüketim pratiklerini de önemli oranda etkilemekte. Araştırmada kredi kartı kullanıcılarının yüzde 49,3’ü, online alıverişin kolaylık sağladığını ve hızlı alışveriş yapmak için bu seçeneğe yöneldiğini belirtiyor. Ayrıca online alışverişte yüzde 42,6 ile anlık indirimlerden ve kampanyalardan faydalanmak için; yüzde 8,1 ile de internet üzerindeki popüler ürünleri satın almak için kredi kartını aktif kullandıklarını belirtiyor.

Online Alışverişte Kredi Kartı Kullanımı Gereksiz Harcamalara Sebep Oluyor

Araştırmada ‘’E-ticarette kredi kartı kullanmak, gereksiz harcamalara yol açabilir mi?’’ sorusuna da cevap aranıyor. Tüketicilerin yüzde 49,6’sı “Evet, çevrimiçi alışverişte kredi kartı kullanarak insanlar sık sık gereksiz ürünler satın alabilir” görüşünde. Kredi kartı kullanmanın daha iyi bir kontrol sağladığını ve bütçelenebilir bir ödeme yönetimi olduğunu düşünenler ise yüzde 17.

Diğer cevaplar ise şu şekilde; “E-ticarette gereksiz harcamalar kişisel kontrol ve disiplin ile ilgili, ödeme yöntemiyle ilgili değil” diyenler yüzde 17, “Hayır, kredi kartı kullanmak, alışveriş deneyimini daha pratik hale getirir ve gereksiz harcamalara neden olmaz” diyenler yüzde 8,2, “Evet, çevrimiçi alışveriş yaparken insanlar kolayca kontrol kaybedebilir ve gereksiz ürünler satın alabilirler” diyenler yüzde 8,2.

Mobil Bankacılık Kullanımı Yaygınlaşıyor

Bankalar kredi kartı kullanıcılarının hesap hareketlerini kayıt altında tutarken kullanıcıların bu hesap hareketlerini nereden takip ettiği de merak konusu. Araştırmada “Kredi kartı hareketlerinizi nereden takip ediyorsunuz?” sorusuna katılımcılar yüzde 74,2 gibi yüksek bir oranla “mobil bankacılık uygulaması” cevabını veriyor. Ayrıca internet bankacılığı uygulamasını kullananlar yüzde 16’yı oluştururken, “kart hareketlerimi takip etmiyorum” diyenlerin oranı da yüzde 9,8.

Araştırmanın Metodolojisi

Türkiye genelinde 1.100 kişinin katıldığı ve 6-14 Kasım 2023 tarihleri arasında yapılan araştırma, kantitatif araştırma yöntemlerinden CAWI tekniği ile ‘’Areda Piar’ın Profil Bazlı Dijital Paneli’’ kullanarak gerçekleştirildi.